Από το Σεπτέμβριο του 2022, το Γεωγραφικό Μέρος του Συστήματος Πληροφοριών Γης, έχει αναβαθμιστεί και βασίζεται πλέον στην πιο σύγχρονη τεχνολογία των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών Γης. Πρόκειται για το πιο πρόσφατο λογισμικό, το ARCGIS PRO,  της Αμερικανικής Εταιρείας ESRI, η οποία, το 1999 είχε υλοποιήσει και το πρώτο μηχανογραφημένο σύστημα του Τμήματος, όσο αφορά το Γεωγραφικό Μέρος του ΣΠΓ, το οποίο ήταν βασισμένο στο λογισμικό ARCINFO.

Το ArcGIS Pro είναι η πιο πρόσφατη επαγγελματική εφαρμογή GIS για Desktop υπολογιστές από την ESRI. Με το ArcGIS Pro, μπορείτε να εξερευνήσετε, να οπτικοποιήσετε και να αναλύσετε δεδομένα. Μπορείτε να δημιουργήστε 2D Maps (χάρτες) και 3D Scenes (σκηνές). Μπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση σε εφαρμογές, χάρτες και δεδομένα που αφορούν συγκεκριμένες ροές εργασίας από όλο τον κόσμο και σε εργαλεία για να μπορείτε να είστε άνετοι στο πεδίο. Τέλος μπορείτε να μοιραστείτε την εργασία σας στην πύλη ArcGIS Online ή στο ArcGIS Enterprise Portal.

Στο ArcGIS Pro, ένα σύνολο από σχετικές εργασίες —που αποτελείται από χάρτες, σκηνές, διατάξεις, δεδομένα, πίνακες, εργαλεία και συνδέσεις με άλλους πόρους— συνήθως οργανώνεται σε ένα έργο (Project). Από προεπιλογή, ένα έργο αποθηκεύεται στον δικό του φάκελο στο σύστημα. Τα αρχεία έργου έχουν την επέκταση .aprx. Ένα έργο έχει επίσης τη δική του βάση γεωγραφικών δεδομένων (ένα αρχείο με κατάληξη .gdb) και τη δική του εργαλειοθήκη (ένα αρχείο με επέκταση .tbx)

Συνήθως, ένα έργο ξεκινά βάση ενός από τα τέσσερα βασικά πρότυπα του συστήματος ή από ένα πρότυπο το οποίο έχει δημιουργηθεί για συγκεκριμένο Οργανισμό, όπως για παράδειγμα το πρότυπο που έχει δημιουργηθεί για το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να ανοίξετε τα αποθηκευμένα έργα σας. Οποιοδήποτε έργο χρησιμοποιήσατε πρόσφατα είναι προσβάσιμο από την αρχική σελίδα. Μπορείτε να περιηγηθείτε σε άλλα αποθηκευμένα έργα για να τα ανοίξετε. Μπορείτε επίσης να καρφιτσώσετε (Pin), ένα έργο στην αρχική σελίδα για να βεβαιωθείτε ότι είναι πάντα άμεσα διαθέσιμο.

Το Νέο Σύστημα του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας

Το νέο σύστημα, βρίσκεται ήδη σε εφαρμογή από τις 22 Σεπτεμβρίου 2022, και το παλιό σύστημα, (ARCINFO/DIMS Application), βρίσκεται εκτός λειτουργίας από την 1^η Αυγούστου 2022. Ως εκ τούτου, όλες οι χωρομετρικές εργασίες του Κλάδου Χωρομετρίας διεκπεραιώνονται πλέον από το νέο σύστημα.

Οι εμπειρογνώμονες της ESRI, σε συνεργασία, με την Ελληνική εταιρεία MARATHON DATA SYSTEMS,  με την ομάδα του GIS του Κλάδου Διαχείρισης και Υποστήριξης του ΣΠΓ, με πολλούς από τους Λειτουργούς του Κλάδου Χωρομετρίας του Τμήματος και με τη στήριξη από την ομάδα των συναδέλφων του Τμήματος Υπηρεσιών Πληροφορικής έχουν αναλύσει και μελετήσει όλες τις διεργασίες του Κλάδου μας και έχουν αναπτύξει όλα τα απαραίτητα σενάρια (Workflows), με τα οποία θα διεκπεραιώνονται όλες οι εργασίες του Κλάδου Χωρομετρίας.

Ένας από τους πιο σημαντικούς στόχους του νέου συστήματος είναι η βελτίωση των διαδικασιών και των εργασιών του Κλάδου μας, όσο αφορά την ποιότητα και την ταχύτητα με απώτερο στόχο την γρηγορότερη και ποιοτικότερη εξυπηρέτηση του πολίτη.

Παράγοντες που ώθησαν το Τμήμα στην αναβάθμιση:

• Υφιστάμενο πεπαλαιωμένο σύστημα πάνω από 20 χρόνων
• Δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου υποστήριξη
• Πολλαπλά προβλήματα στη διεκπεραίωση των διαδικασιών
• Ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας
• Σύγχρονες τεχνολογίες που προσφέρουν περιβάλλον φιλικό προς τον χρήστη
• Σύγχρονα εξειδικευμένα και δυναμικά εργαλεία

Παράγοντες επιλογής του ArcGis Pro για την αναβάθμιση:

• Ανήκει στην ESRI η οποία έχει υλοποιήσει και το πρώτο GIS σύστημα του Τμήματος
• Σύγχρονο Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών GIS
• Λειτουργικό σύστημα Windows
• Παρέχει Ευχάριστο και Φιλικό προς το χρήστη περιβάλλον
• Διαθέτει ειδικό περιβάλλον διαχείρισης “Τεμαχίων”, το “Parcel Fabric”
• Διαθέτει πολλά εξειδικευμένα εργαλεία για την απεικόνιση, την ανάλυση, την καταγραφή και την κοινή χρήση (Sharing), των δεδομένων

Οι πιο σημαντικοί στόχοι του νέου Συστήματος είναι:

• Να δημιουργηθεί ένα Δυναμικό και Φιλικό περιβάλλον χρήστη
• Να αναβαθμιστεί ο ρόλος των χρηστών που θα προσφέρει:
  • Ομαλότητα στη ροή των διαδικασιών
  • Βελτίωση στην πολυπλοκότητα τους
  • Μείωση του χρόνου διεκπεραίωσης των υποθέσεων
• Η απλούστευση των διαδικασιών,
• Η μείωση της διακίνησης των φακέλων μεταξύ Τομέων και Κλάδων,
• Η μείωση του όγκου εργασίας στον Κλάδο

Στην εικόνα πιο κάτω φαίνεται το περιβάλλον του νέου συστήματος, προφανώς ανανεωμένο και φυσικά πολύ πιο φιλικό προς τον χρήστη.

Το νέο μοντέλο του συστήματος στο Τμήμα Κτηματολογίου

Για την επιλογή του κατάλληλου μοντέλου του συστήματος, έχουν ληφθεί υπόψιν τρεις βασικοί παράγοντες:

1. Οι βέλτιστες πρακτικές για τη διαχείριση των τεμαχίων, που είναι βασισμένες σε κοινές τεχνικές διαχείρισης των αρχείων γης.
2. Διαλειτουργικότητα και διασύνδεση με άλλα συστήματα, όπως Workflow Manager (WMX), Κτηματολογικό και Νομικό Σύστημα, καθώς και με το DLS Portal για περαιτέρω διάδοση των δεδομένων και
3. Πώς το Τμήμα θα χρησιμοποιήσει τα δεδομένα στο PARCEL FABRIC, τόσο τώρα όσο και στο μέλλον.

Ο τελικός στόχος ήταν η επιλογή μιας λύσης η οποία θα ικανοποιούσε και τους τρεις πιο πάνω παράγοντες.

Τι είναι το PARCEL FABRIC

Το νέο Λογισμικό ARCGIS PRO, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων σημαντικών και χρήσιμων λειτουργιών, ένα περιβάλλον εργασίας, το PARCEL FABRIC, το οποίο έχει τη δυνατότητα να διαχειρίζεται επίπεδα πληροφορίας τα οποία συνδέονται μεταξύ τους από κοινά χαρακτηριστικά. Έτσι, το PARCEL FABRIC είναι ένα ολοκληρωμένο περιβάλλον εργασίας, μέσα στο ARCGIS PRO, το οποίο βασίζεται πάνω σε εξειδικευμένα εργαλεία και παρέχει τη δυνατότητα διαχείρισης και επεξεργασίας δεδομένων από διάφορα επίπεδα πληροφορίας, τα οποία είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους. Έχουν δηλαδή κοινά χαρακτηριστικά, τα οποία επηρεάζουν το ένα το άλλο.

Για παράδειγμα, από τα δεδομένα τα οποία διαθέτει το Τμήμα, το PARCEL FABRIC μπορεί στο περιβάλλον του να διαχειριστεί δεδομένα όπως, τεμάχια, κτίρια, δικαιώματα διάβασης και Μισθώσεις, ακριβώς γιατί τα δεδομένα αυτά έχουν κοινές γραμμές και κοινά σημεία. Μετακινώντας λοιπόν μια γραμμή ή ένα σημείο από το ένα επίπεδο τότε όλα τα χαρακτηριστικά των πιο πάνω επιπέδων τα οποία περιέχουν το συγκεκριμένο σημείο ή γραμμή, θα μετακινηθούν ταυτόχρονα.

Ως εκ τούτου, στο PARCEL FABRIC, αποθηκεύονται και διαχειρίζονται ομάδες δεδομένων τα οποία είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους ως ένα δίκτυ. Όταν δημιουργείται ένα PARCEL FABRIC, αυτόματα δημιουργείται και η τοπολογία της Βάσης δεδομένων και παράλληλα υπάρχουν και προκαθορισμένοι κανόνες τοπολογίας της βάσης αυτής. Αυτοί οι κανόνες ορίζουν τις χωρικές σχέσεις μεταξύ των χαρακτηριστικών των δεδομένων του PARCEL FABRIC.

Βέλτιστη λύση και δομή των δεδομένων

Με βάση τα πιο πάνω, έχει πλέον αποφασιστεί και έχει υλοποιηθεί η δομή των δεδομένων μας μέσα στο PARCEL FABRIC αλλά και μέσα στο ARCGIS PRO γενικότερα. Έτσι, τα επίπεδα πληροφορίας που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο υφιστάμενο σύστημα έχουν διαχωριστεί σε δύο κατηγορίες:

1. PARCEL FABRIC Feature Classes, που είναι τα δεδομένα τα οποία είναι μέρος και επεξεργάζονται στο PARCEL FABRIC και
2. STANDALONE Feature Classes, που είναι τα δεδομένα τα οποία παραμένουν εκτός PARCEL FABRIC ως ξεχωριστά επίπεδα πληροφορίας, μέσα στο ARCGIS PRO.

Ιδιαίτερη σημασία  οπωσδήποτε έχει δοθεί στα δύο πιο σημαντικά επίπεδα, αυτά δηλαδή τα οποία περιέχουν τα τεμάχια. Το επίπεδο της Χωρομετρικής Βάσης Δεδομένων (το οποίο στο παλιό σύστημα ονομαζόταν SDB) και το επίπεδο της Γεωγραφικής Κτηματικής Βάσης Δεδομένων (το οποίο στο παλιό σύστημα ονομαζόταν DCDB).

Ως εκ των πιο πάνω και κατόπιν εισήγησης των εμπειρογνωμόνων της ESRI, η δομή των δεδομένων στο νέο σύστημα έχει διαμορφωθεί ως ακολούθως:

1. Έχουν διαχωριστεί τα σποραδικά τεμάχια από τα συστηματικά και έχουν αποθηκευτεί ως Standalone Feature Class, εκτός Parcel Fabric. Το επίπεδο αυτό, δεν θα ενημερώνεται πλέον. Θα υπάρχει μόνο για αναφορά και εξαγωγή δεδομένων όπου χρειάζεται.
2. Τα δύο επίπεδα των τεμαχίων, Χωρομετρική (SDB) και Γεωγραφική Κτηματική (DCDB) Βάση δεδομένων, έχουν ενοποιηθεί σε ένα επίπεδο τεμαχίων One Feature Class, το οποίο ονομάζεται “PARCELS” και αποτελεί μέρος  του PARCEL FABRIC.
3. Με την ίδια λογική, έχουν ενοποιηθεί και τα υπόλοιπα επίπεδα πληροφορίας DCDB/SDB. Δηλαδή, DCDB Topo Lines με τα SDB TOPO Lines, DCDB Topo Points με τα SDB TOPO Points, DCDB Topo Area με τα SDB TOPO Area, DCDB Localities με τα SDB TOPO Localities, κ.ο.κ.
4. Μέσα στο Parcel Fabric, αλλά σε ξεχωριστά feature classes, έχουν αποθηκευτεί και τα επίπεδα των κτιρίων, των Μισθώσεων και των Δικαιωμάτων διάβασης (Building Layer, Lease Layer και Easement Layer), ακριβώς επειδή έχουν κοινά χαρακτηριστικά με τα τεμάχια.
5. Τα υπόλοιπα δεδομένα έχουν αποθηκευτεί ως Standalone Feature Classes, και θα βρίσκονται εκτός Parcel Fabric.

Πλεονεκτήματα της ενοποίησης των επιπέδων.

Υπάρχουν αρκετά πλεονεκτήματα από την ενοποίηση των επιπέδων DCDB/SDB, όπως για παράδειγμα:

1. Τα επίπεδα πληροφορίας έχουν μειωθεί στα μισά,
2. Γίνεται ενημέρωση ενός επιπέδου κάθε φορά,
3. Οι φάκελοι θα ολοκληρώνονται γρηγορότερα,
4. Θα μειωθεί ο όγκος της εργασίας στον Κλάδο.
5. Υπάρχει μία ενιαία βάση δεδομένων και ένας ενιαίος χάρτης για όλα τα τεμάχια σε όλη την επικράτεια της Χώρας μας.

Αναγνώριση των δεδομένων των νέων επιπέδων.

Με την υλοποίηση της πιο πάνω δομής, προκύπτει πλέον το θέμα αναγνώρισης της πηγής των δεδομένων, όσο αφορά εάν αυτά προέκυψαν από Ψηφιοποίηση ή Υιοθέτηση Νέων Σχεδίων, (Επαναχωρομέτρηση/Γενική Εγγραφή/Αναδασμό/Μεγάλες Υποθέσεις). Προς το σκοπό αυτό έχει προστεθεί στους πίνακες των επιπέδων ένα νέο πεδίο, το “CATEGORY”, το οποίο περιέχει τις πιο κάτω τιμές αναγνώρισης των δεδομένων:

1. Digitized: Ψηφιοποιημένα τεμάχια τα οποία ήταν καταχωρημένα στην DCDB.
2. Resurveyed: Τεμάχια για τα οποία έχουν υιοθετηθεί νέα σχέδια LTM.
3. Surveyed: Ψηφιοποιημένα τεμάχια τα οποία θα προσαρμόζονται βάση χωρομετρικής εργασίας που έχει διεξαχθεί κατόπιν χωρομετρικού φακέλου. Περισσότερα για το θέμα αυτό αναφέρονται στην πιο κάτω παράγραφο

Προσαρμογή (Alignment) των ψηφιοποιημένων τεμαχίων.

Η απόφαση την οποία έχει πάρει το Τμήμα για την διαδικασία προσαρμογής των ψηφιοποιημένων τεμαχίων στην επιτόπου κατάσταση, έχει ως μακροπρόθεσμο στόχο την βελτίωση της ποιότητας των δεδομένων. Με την υλοποίηση της απόφασης αυτής, η διαδικασία αυτή θα αποτελεί πλέον μέρος όλων των διαδικασιών από τις οποίες συλλέγονται χωρομετρικά δεδομένα.

Παράλληλα, το Τμήμα έχει πάρει επίσης απόφαση, να προσαρμοστούν όλα τα ψηφιοποιημένα τεμάχια για τα οποία υπάρχει ήδη χωρομετρική εργασία, ως εξής:

1. Να προσαρμοστούν τα ψηφιοποιημένα τεμάχια (Γεωγραφική Κτηματική Βάση Δεδομένων – DCDB), στα συνορεύοντα επαναχωρομετρημένα τεμάχια της Χωρομετρικής Βάσης Δεδομένων, κάτι το οποίο δεν γινόταν στο υφιστάμενο σύστημα.
2. Σταδιακά, να προσαρμοστούν τα ψηφιοποιημένα τεμάχια (Γεωγραφική Κτηματική Βάση Δεδομένων – DCDB), στα υφιστάμενα σποραδικά τεμάχια, τα οποία όπως αναφέραμε πιο πάνω θα είναι αποθηκευμένα εκτός Parcel Fabric σε ξεχωριστό Standalone Feature Class.

Τα ψηφιοποιημένα τεμάχια τα οποία θα προσαρμόζονται στη χωρομετρική εργασία δεν θα ονομάζονται πλέον “Digitized” αλλά “Surveyed”. Δηλαδή η τιμή που θα έχουν τα τεμάχια αυτά στο νέο πεδίο “Parcel Category” θα είναι πλέον “Surveyed”.

Υπάρχουν πολύ δυναμικά και φιλικά προς το χρήστη εργαλεία τα οποία διευκολύνουν τη διαδικασία της προσαρμογής. Η χρήση δεδομένων ακριβείας για τη βελτίωση δεδομένων χαμηλότερης ακρίβειας είναι ένα από τα πιο βασικά πλεονεκτήματα του PARCEL FABRIC. Τα διαθέσιμα εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να πετύχει αυτή η ακρίβεια, με απώτερο στόχο την εξάλειψη διπλών (duplicate), οντοτήτων, την εξάλειψη των επικαλύψεων (overlaps) και την εξάλειψη των κενών (gaps), στο σύστημα.

Κατά τη διαδικασία αυτή και την αναθεώρηση/προσαρμογή των δεδομένων, υπάρχει η δυνατότητα του ελέγχου των τροποποιήσεων (τι μετακινείται και τι παραμένει σταθερό), χωρίς να δημιουργούνται επικαλύψεις ή/και κενά.

Οι διαδικασίες

Με βάση το νέο σύστημα και το μοντέλο των δεδομένων που έχει επιλεγεί για το Τμήμα, έχουν υλοποιηθεί τα σενάρια (Workflows), όλων των τύπων των φακέλων, οι οποίοι αποστέλλονται στον Κλάδο Χωρομετρίας για διεκπεραίωση. Οι φάκελοι αυτοί αφορούν τόσο υποθέσεις για τις οποίες χρειάζεται χωρομετρική εργασία άλλα και υποθέσεις που δεν απαιτείται αυτό.

Έτσι, έχουν υλοποιηθεί τα πιο κάτω σενάρια:

Υποθέσεις για τις οποίες ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ χωρομετρική εργασία:

1. 1. Οριοθέτηση
   2. Κάθετος Διαχωρισμός
   3. Αναπροσαρμογή Συνόρων
   4. Συγχώνευση
   5. Εκσυγχρονισμένη Εγγραφή
   6. Αφαίρεση Ρυμοτομίας
   7. Απαλλοτρίωση/Επίταξη
   8. Οριζόντιος Διαχωρισμός
   9. Μισθώσεις Κυβερνητικών Οικισμών
   10. Μίσθωση/Εκχώρηση σε Κρατική Γη
   11. Ανταλλαγή Κρατικής με Ιδιωτική Γη
   12. Επέμβαση σε Κρατική Γη
   13. Εξέταση Συνοριακής Διαφοράς
   14. Αναγκαστική Απόκτηση Διόδου
   15. Διόρθωση Λάθους
   16. Υιοθέτηση Νέων Σχεδίων (Άρθρο 50^Α) – Επαναχωρομέτρηση
   17. Υιοθέτηση Νέων Σχεδίων – Γενική Εγγραφή
   18. Ένσταση στην Υιοθέτηση Νέων Σχεδίων
   19. Αναδασμός
   20. Επανυπολογισμός Εμβαδού

Υποθέσεις για τις οποίες ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ χωρομετρική εργασία:

1. 1. Κατοχή/Κληρονομιά
   2. Δημιουργία Ενοριών
   3. Αλλαγή Διοικητικών Ορίων
   4. Αναθεώρηση Πολεοδομικών Ζωνών
   5. Μαζική Ενημέρωση Πολεοδομικών Ζωνών
   6. Εξαγωγή δεδομένων
   7. Έκδοση Αντίγραφου Επίσημου Κτηματικού Σχεδίου
   8. Ενημέρωση Τεμαχίου για Αρχαίο Μνημείο
   9. Εισαγωγή Τριγωνομετρικών Σημείων

Επανασχεδιασμός της εμφάνισης των Κτηματικών Σχεδίων της LTM

Οι νέα τεχνολογία και τα εργαλεία του νέου συστήματος έδωσαν στο Τμήμα τη δυνατότητα του επανασχεδιασμού των Κτηματικών Σχέδιων LTM, με απώτερο στόχο τη γρηγορότερη ετοιμασία τους αλλά και ταυτόχρονα της καλύτερης και πιο σύγχρονης εμφάνισης τους.

Όσο αφορά την ετοιμασία τους, έχουν γίνει σημαντικές αλλαγές και βελτιώσεις, οι οποίες δεν είναι αντιληπτές από το κοινό, έχουν όμως αντίκτυπο εσωτερικά στο Τμήμα και στην μείωση της εργασίας από τους χρήστες.

Αυτό όμως που είναι πολύ σημαντικό και είναι προς όφελος του πολίτη, είναι το γεγονός ότι τα σύνορα των τεμαχίων είναι πιο έντονα από τα υπόλοιπα δεδομένα που φαίνονται στο σχέδιο. Αυτό σαφώς, ευκολύνει τα μέγιστα το κοινό στο να διαβάζουν το σχέδιο και να αναγνωρίζουν αμέσως ποια είναι τα σύνορα των ακινήτων τους.

Λόγω της έντονης εμφάνισης των συνόρων των τεμαχίων στο σχέδιο, έχει καταργηθεί η τοποθέτηση των συνδετικών κλειδιών (Clefs), εκτός από κάποιες εξαιρέσεις.

Παράλληλα, έχει καταργηθεί πλέον και η χειροκίνητη διαδικασία  της ενημέρωσης τους από τον Σχεδιαστή και η ενημέρωση/ετοιμασία τους γίνεται μηχανογραφικά από το νέο σύστημα.